دمپر، کاربرد آن و انواع دمپر

جریان مناسب هوا در یک محیط بسیار اهمیت دارد. خصوصا اگر یک محیط صنعتی، آشپزخانه یا غیره باشد. در هر صورت جریان هوای تازه در فضا یک نیاز بسیار جدی است. دمپر وسیله ای است که با کمک آن تهویه هوا و سرمایش و گرمایش به درستی انجام خواهد شد. با نصب دمپر در مسیر کانال یا ورودی های هوا، امکان تنظیم فشار یا قطع و وصل هوا وجود خواهد داشت؛ درست شبیه کاری که شیر آب انجام می دهد.

به غیر از این مسئله با بهره گیری از دمپر از ورود حشرات، پرندگان گرد و خاک و هر جسم ناخواسته دیگر به محیط اتاق جلوگیری به عمل می آید. با توجه به اینکه انواع مختلف این وسیله دارای کاربردهای متفاوتی است. اگر قصد استفاده از آن را دارید؛ جهت آشنایی با کاربرد و انواع دمپر، خواندن ادامه این نوشته را از دست ندهید.

دمپر چیست؟

دمپرها انواع مختلفی دارند و در صنایع فراوانی بسته به کاربرد مورد استفاده قرار می گیرند. این تجهیزات فلزی، عموما از آلومینیوم، استیل، ‘گالوانیزه و ورق آهنی سیاه گالوانیزه و ورق آهنی سیاه

ساخته می شوند. به کمک دمپر، امکان تغییر جریان هوا یا قطع و وصل آن فراهم می شود؛ بنابراین باید در مسیری که هوا جریان دارد؛ نصب شوند.

این وسیله تیغه هایی دارد که به شکل اتوماتیک یا دستی باز و بسته می شوند. هنگامی که تیغه های آن روی یکدیگر قرار می‌گیرند؛ عبور جریان هوا به خوبی کنترل می شود و در زمان باز شدن، تیغه ها به دو دسته تقسیم می شوند که یک دسته موازی هستند و دسته دیگر شکل متقاطع به خود می گیرند. البته لازم به ذکر است که دمپرها به صورت تک یا چند پره ساخته می شوند که در حالت چند پره، تیغه های موازی یا متقابل هستند.

تفاوت دمپر چند پره موازی و متقابل

اگر تیغه های دمپر موازی باشند؛ به هنگام باز شدن حالت شیب دار خواهند داشت. در این صورت زمانی که دمپر نیمه باز باشد؛ عبور جریان هوا با شیب انجام می شود. در این حالت، تا فاصله دو متر در بخش بالایی کانال هوا عبور نمی کند. در صورتی که در چندپره موازی، در فواصل بسیار کم حتی ۳۰ سانتی متر نیز می توان از عبور جریان هوا جلوگیری کرد؛ به این دلیل که هوا به صورت مستقیم حرکت می کند و هوا در تمام کانال جریان خواهدداشت.

از منظر رویکردهای دیگر، در دمپر تیغه موازی هرچه شیب بیشتر باشد؛ جریان هوا بیشتر و شدیدتر می‌شود که از مدل تیغه متقابل بیشتر خواهدبود. بنابراین می توان نتیجه گرفت که دمپرهایی که تیغه موازی دارند؛ در کنترل میزان جریان هوا از حالت کاملا باز تا حدود هفتاد و پنج درصد، عملکرد بهتری را ارائه می دهند.

انواع دمپر

با وجود اینکه عملکرد دمپرها به یکدیگر شباهت زیادی دارند اما جهت هر کاربردی نوع خاصی از این وسیله استفاده می شود که به کمک آن در درجه اول تهویه مناسب و سپس ایمنی و راندمان مناسبی در فضا ایجاد شود. در ادامه با انواع دمپر آشنایی پیدا خواهید کرد.

بالانس دمپر

این نوع از دمپر که به دمپر بادی نیز معروف است. در پشت فن هواکش ها به کار برده می شود. هنگامی که فن روشن می‌شود؛ پره های آن جهت انتقال هوا به بیرون از هم باز می شوند. زمانی هم که فن خاموش شود؛ پره ها روی هم قرار می گیرند و بسته می شوند. به دلیل اهمیت سبک بودن تیغه ها در این نوع، پره از جنس آلومینیوم ساخته می شوند.

فایر دمپر

با استفاده از این نوع، امکان جلوگیری از عبور آتش و دود از طریق مسیر کانال هوا به مناطق دیگر وجود دارد. به همین جهت نوعی دمپر ضد حریق یا ضد انفجار محسوب می شود. یک فیوز وظیفه کنترل  پره های فایر دمپر را به عهده دارد که با آلیاژ خاصی ساخته می شود. این آلیاژ زمانی که دمای محیط به بالای ۷۴ درجه برسد؛ ذوب خواهد شد و با کمک فنرهای تعبیه شده، فشاری ایجاد می شود که موجب بسته شدن تیغه ها خواهدشد.

این نوع در پالایشگاه ها، کارخانجات و هر محلی که احتمال آتش سوزی خطرآفرین وجود دارد؛ مورد استفاده قرار می گیرد.

دمپر ضد انفجار

این محصول به دلیل طرای خاص می تواند در مقابل شدت موج انفجار و شعله های آتش مقاوم باشد و مانع بسیار خوبی برای جلوگیری از ورود موج انفجار به داخل و همچنین انتقال شعله های آتش و دود ناشی از آن به داخل می شود.

ذر ایران به دلیل عدم توانایی در طراحی و تست و نداشتن تجربه مناسب در این زمینه، تولید نمی شد. به همین دلیل برای تهیه آن باید از کشورهای اروپایی وارد شود و این امر خواهان صرف هزینه و زمان بالا می باشد.

شکل ظاهری و مکانیزم عملکرد خیلی پیچیده و گرانی داشته که توانسته ایم با تغییرات مناسب هم در عملکرد آن هم در هزینه ها صرفه جویی کنیم .

با انجام تست های فراوان و آزمایشات گوناگون و صرف وقت و هزینه توانسته ایم با تغییر در ظاهر آن و قرار دادن تعدادی تیغه در پشت پره ها مقاومت انها بسیار بالاتر ببریم .

دمپر اتوماتیک

اگر دمپر اتوماتیک باشد؛ تنظیم جریان هوا به وسیله موتورهای الکترونیکی و به شکل مدوام انجام خواهدشد. به این نوع دمپر موتوری نیز گفته می شود.

دمپر کانالی

با کمک این نوع دمپر، جریان هوا بین دوکانال های هوا و یا دریچه های هوایی قابل تنظیم خواهدبود. دمپر کانالی ممکن است یک یا چند پره داشته باشند که به شکل دستی یا اتوماتیک حرکت می کند و امکان کنترل جریان را بوجود می آورد.

دمپر جریان معکوس

اگر تیغه ها به صورت یکی در میان، جهتشان مخالف یکدیگر باشند؛ نوع دمپر جریان معکوس است. در این نوع، تنظیم هوا تنها در یک جهت انجام می شود. به عنوان مثال تنها جهت ورود یا خروج هوا در یک ساختمان مورد استفاده قرار می گیرد.

سخن پایانی

انواع دمپرهای هوا در سیستم کانال کشی امروزی استفاده می شوند. زیرا دمپرها در کنترل هدایت هوا ، تنظیم میزان هوای عبوری، بالانس کردن سیستم کانال کشی و بوجود آوردن محیطی امن در زمان آتش سوزی نقشه عمده ای را بزی خواهند کرد.

دمپرها وسیله ای برای کنترل میزان دبی هوا در کانال ها و دریچه ها به شمار می آیند و نقش آن ها  در کانال های هوا دقیقا مانند عملکرد شیر آب در خطوط آبرسانی لوله ها است. زیرا دمپرها هم برای قطع و وصل کردن و هم برای کنترل میزان جریان  هوا به کار برده می شوند.  که این کار به وسیله ی پره های تعبیه شده صورت می گیرد و  این کنترل دبی هوا در زمان هایی  که نیاز به هوا دهی در یک محدوده و یا در یک فصل از سال می باشد و نیز برای کنترل سرعت و تنظیم پخش هوای مناسب در انشعاب های  مختلف کانال اهمیت پیدا می کند.